Marlies in gesprek met klinisch psycholoog Mattias Desmet over de cijfers omtrent coronabesmettingen, ziekenhuisopnames en (over)sterfte. “Je moet jezelf als ideologisch, subjectief en ethisch wezen durven in vraag stellen.”

Sommigen zien deze coronacrisis als een historische kans, zo vertelt Desmet. Dit zou het moment zijn waarop we afstand nemen van de mythes en verhalen, en op basis van harde cijfers een rationele samenleving kunnen inrichten. “Dat zou dan het lijden minimaliseren.” Desmet is zeer kritisch op deze voorstelling van zaken. “Ik denk dat de overstap of het idee dat cijfers tot een objectieve, rationele maatschappij zouden leiden met minder wreedheden, dat we daar uiterst voorzichtig mee moeten zijn.”

In dit gesprek schetst Desmet waar deze terughoudendheid vandaan komt. “Ik heb mij vaak verbaasd over de relativiteit van cijfers.” Hij geeft diverse voorbeelden, zoals de onmogelijkheid de grens van Groot-Brittannië daadwerkelijk kwantitatief vast te stellen. “Zelfs als objecten zich objectief laat meten [..] zie je dat er een subjectief element binnensluipt in de interpretatie van de cijfers.” En dat geldt niet alleen voor de cijfers die in de media circuleren, maar ook binnen wetenschappelijk studies, zo betoogt Desmet.

Nu tijdens de coronacrisis zien we dagelijks cijfers, zoals die van de oversterfte. Vaak wordt dat gezien als indicator voor de gevaarlijkheid van het virus, “maar je kan net zo goed interpreteren dat de maatregelen de immuniteit verlagen, of veel collaterale schade veroorzaken, of als gevolg van de behandeling zelf.” Met Arendt laat Desmet zien dat de opkomst van totalitarisme vaak gepaard gaat met een geloof in wetenschappelijke objectiviteit. Dat is nu ook een gevaar, zo betoogt Desmet: “We moeten zorgen dat dat proces niet tot het einde toe wordt doorgevoerd.” Dat begint met een andere opvatting over cijfers. De enige zekerheid is onzekerheid. “Je moet jezelf als ideologisch, subjectief en ethisch wezen durven in vraag stellen. Dat is een andere wetenschap dan die altijd maar gegrepen blijft in de illusie van totale objectiviteit.”

--

0:21 Introductie
1:54 Laat de coronacrisis zien dat we in een rationele maatschappij leven, met al die cijfers?
5:00 Een voorbeeld van de relativiteit van cijfers
9:47 “Cijfers hebben een soort uniek psychologisch effect”
11:23 Kun je de Simpson’s paradox uitleggen?
14:55 De stap naar de coronacrisis
17:33 Hoe kunnen we de cijfers over de belasting van de ziekenhuizen anders interpreteren?
21:04 Wat zeggen de cijfers over Hydroxychloroquine?
22:34 Maar we hebben zoveel vertrouwen in cijfers..
25:44 Kun je wat over de replicatiecrisis vertellen?
30:50 Over de opiatencrisis in de Verenigde Staten en de rol van cijfers daarbinnen
32:24 Hannah Arendt spreekt over wetenschappelijke cijfers als propaganda?
37:33 Over hoe het proces van totalisering kan optreden, ook vandaag de dag
42:02 Wat kunnen we tegen dit proces van totalisering doen?
47:58 “De kern van de zaak zijn de subjectieve kaders van waaruit we de cijfers interpreteren”

--

De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek

De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de Filosofische School Nederland.

Volg ons!

Website: https://www.denieuwewereld.tv
Twitter:   / de_nieuwewereld