Keuringsdienst van Waarde, donderdag 6 oktober om 20.30 uur op NPO 3 (KRO, NCRV)

Wat zit er in een kaars en wat komt eruit als je hem aansteekt?

N.a.v. Uitzending Keuringsdienst van Waarden
Gegraveerd op de Eiffeltoren, ter hoogte van de eerste verdieping, prijkt tussen de namen van 72 Franse wetenschappers die van Eugene Chevreul. De scheikundige stond in zijn tijd onder andere bekend om zijn militante houding tegenover kwakzalverij en pseudowetenschap, maar dat is niet de reden dat zijn naam is vereeuwigd in het Parijse monument. Chevreul was de uitvinder van de stearinekaars.
In het graf van Toetanchamon zijn al kandelaars gevonden die wijzen op het gebruik van kaarsen in de Egyptische oudheid.
Voor deze ontdekking werd het uitvinden van de kaars toegeschreven aan de Etrusken. Toen na de val van het Romeinse Rijk olijfolie, de voornaamste brandstof voor olielampen destijds, in Europa schaars werd, werd de kaars weer gebruikt voor verlichting.
In de katholieke kerk kreeg zij daarnaast een symbolische functie. De bijenwas werd ontdekt als duur maar beter middel om kaarsen mee te produceren, maar dit bleef vooral voorbehouden aan de kerk. Enkele jaren na de uitvinding van de stearinekaars ontdekte men bij de chemische processen die gemoeid zijn met het raffineren van aardolie paraffine. Dit bleek een geschikt middel te zijn voor de productie van kaarsen, omdat het feller brandt.
In 2009 kwamen onderzoekers er echter achter dat verbrande paraffine schadelijk is voor de gezondheid. Het bevat enkele kankerverwekkende stoffen die ook in sigaretten zitten, met name benzeen. Het wordt gevaarlijk wanneer je in een afgesloten ruimte meerdere kaarsen brandt, dus wie het zekere voor het onzekere wil nemen kan beter voor de duurdere variant bijenwas kiezen. De Keuringsdienst van waarde gaat op onderzoek uit naar de productie van kaarsen. Een klant merkte op dat een brandende ‘geurloze’ kaars een doordringen geur achterliet. Waar komt die geur dan vandaan? Is hier een logische verklaring voor, of is dit marketing van het soort charlatanerie waar Eugene Chevreul zo tegen in opstand kwam?
VPRO gids - Nathan Oosthoek